De Amerikaanse Autist en huismoeder Tar-Míriel legt het verband tussen autisme en genderdysforie uit. Online is sprake van een schadelijke slachtofferhiërarchie die groei en vrijheid voor meiden belemmert.

Toenemende gevoelens van onbehagen

De huidige generatie Z, die is opgegroeid met de smartphone, meldt toenemende gevoelens van onbehagen. Daarbij lopen steevast de meiden op kop. Denk aan eenzaamheid, zelfbeschadiging, eetproblemen, angstgevoelens en depressie. Hoe kan dat, in een tijd waarin we alles hebben wat we willen hebben, in een land waar meisjes kunnen studeren wat ze willen?

Pestgedrag en bodyshaming

Ik begeleid zelf een tienermeisje. Haar heb ik als eerste geïnterviewd voor mijn boek omdat ik zag hoe zij lijdt onder pestgedrag, bodyshaming, mannelijke klasgenoten die meisjes ‘kankerhoer’ noemen en een online dwang om een perfecte beauty te zijn. In therapie leert zij haar angsten bespreken, met als valkuil dat ze soms té veel in haar gevoelens blijft hangen.

Uiterlijke eisen overheersen

Dan zijn er nog de talloze sociale media-uren per dag waar meisjes gefotoshopte vrouwen bestuderen, en negenjarigen make-up-les krijgen. Ook de verleiding van plastische chirurgie speelt een rol. Denk aan twintigers die botox nemen of hun vulvalippen laten ‘bijsnijden’, omdat niemand nog weet hoe een vulva eruitziet die niet is gefotoshopt. Uiterlijke eisen overheersen in het ‘ik-tijdperk’ en dwingen meiden in een heel beperkte, ‘feminiene’ rol.

Afwijken is lastiger geworden

Meisjes die daar niet in passen omdat ze stoer zijn, kort haar willen dragen, sociaal onhandig zijn of twijfelen aan hun seksuele voorkeur, hebben het nog moeilijker. ‘Afwijken’ is lastiger geworden dan het was in mijn jeugd, begin jaren tachtig. Zij krijgen nu bijvoorbeeld een vraag die toen niet eens bestond: ‘Ben jij soms een jongen?’ Dat brengt hen verder aan het twijfelen, juist in de puberteit waarin zoeken van je identiteit centraal staat.

Je bent goed zoals je bent

Ik weet nog goed hoe lastig het was in je eentje je plek te vinden. Mijn boek Gender Rebels wil bovenal onze twijfelmeiden een hart onder de riem steken. Met de ouderwetse feministische boodschap: je bent goed zoals je bent. Je lichaam is prachtig, niemand wordt in het verkeerde lichaam geboren. Je mag je gedragen en kleden zoals je wil: maandag in roze én dinsdag in blauw, los van je gender of geslacht.

Leer jongens respect

Tips die ik leerde van experts die meewerkten aan het boek: minder op je telefoon turen, een vriendinnetje opzoeken, de hond uitlaten, een mooi boek lezen, lekker sporten; het helpt allemaal om je beter te voelen. Helaas zit onze wereld nog steeds vol vrouwenhaat, seksueel geweld en discriminatie, en daarmee moet elk meisje leren dealen. Ouders kunnen lessen boksen organiseren, meiden leren bij gevaar hulp te vragen aan omstanders en herhalen dat ze prachtig zijn. Dat versterkt hun zelfvertrouwen ook. Mijn extra tip: leer jongens respectvol met meisjes omgaan.

Genderidentiteit

Ik vond het belangrijk zo breed mogelijk meningen te verzamelen. Dus lees je in Gender Rebels over het perspectief van zwarte meisjes, van meiden met een handicap en van lesbische meisjes. Ik wilde als tiener een tijd jongen zijn en heb mezelf later queer genoemd, om aan de genderdwang te ontsnappen en me vrijer te voelen. Het is al langer bekend dat er voor sommige meiden een samenhang bestaat tussen genderdysforie (onbehagen in je eigen gender en je lichaam) en autisme. Als dochter van een autistische moeder moest ik autisme een plek geven in dit boek. Maar hoe? Ik wilde dat een jonger iemand over haar eigen autisme en genderidentiteiten zou vertellen.

Eigen wereld

Al zoekende kwam ik bij een onderwerp waarvan ik het bestaan niet wist, vermoedelijk net als de meeste volwassenen. Online schrijven en lezen miljoenen jonge vrouwen en meiden al twintig jaar fictie over bepaalde roman-, film- of muziekhelden. Het heet fanfictie en is vooral gay, zoals Harry Potter die een relatie krijgt met zijn ‘vijand’ Draco. Google ‘Drarry’ en je krijgt vier miljoen hits! Voor het eerst in de geschiedenis hebben minderjarigen zonder steun of toezicht van volwassenen hun eigen wereld gecreëerd. Leuk, maar het heeft ook tot uitwassen en uitsluiting geleid.

Weird nerd women

Ik vond een Amerikaanse die zich Autist noemt, en vijftien jaar actief was in deze fanfictiewereld. In een tijdsbestek van maanden stelde ik haar steeds nieuwe vragen, waarop ik lange, gedetailleerde antwoorden kreeg. Ik ben reuzetrots dat ik haar zo kon helpen om een uiterst interessant hoofdstuk te schrijven.Zij analyseert heel liefdevol de online-ontwikkeling van haar mede ‘weird nerd women’. Eerlijk vertelt ze dat vooral zeer gevoelige, obsessief neurotische vrouwen meedoen. Ze zijn bang voor afwijzing, maar doen om het hardst mee anderen af te wijzen. Dat voedt een cultuur van onzekerheid en angst over ‘zuiverheid’. We leren dat het huidige gebruik om iemand wiens mening je niet zint te ‘cancelen’, online is begonnen.

Slachtofferhiërarchie

Veel fanfictiedeelneemsters identificeren zich na een lastige kindertijd als ‘anders’. Vanaf 2015 kwamen deze meidencommunity’s door grootschaliger worden van sociale media met elkaar in een stroomversnelling. Een opmars van je identificeren als man, homoman of transman was het gevolg. Nieuwe rituelen als het delen van voornaamwoorden (zij/hij/het) begonnen hier, als deel van zelfpresentaties en rollenspel.

De Amerikaanse vertelt hoe na ‘trans’, autisme een online identiteit werd, en daarna adhd. Inmiddels kan iedereen via zelfdiagnose meedoen aan de slachtofferhiërarchie. Een ontwikkelingsstoornis melden, betekent net als trans-zijn dat je specialer, creatiever en moreler bent.

Als deze analyse u boeit, garandeer ik dat u zult smullen van haar volledige tekst in Gender Rebels.

Lees hier meer over het boek Gender Rebels en over Sybilla Claus. Je kunt alvast een hoofdstuk lezen uit het boek, en je vindt er verwijzingen naar andere artikelen en interessante boeken over online gedrag van meiden, opgroeien in de huidige tijd en genderissues.

Dit artikel verscheen eerder in Balans Magazine 4-2024. Wil je ook ons magazine ontvangen? Word dan nu lid. Bekijk hier de voordelen.

Lees hier het origineel op de website van Balans, met leestips.