Transgender-atleten horen niet thuis in vrouwen- of meisjescompetities, zo besliste de Amerikaanse president Donald Trump gisteren. Met ‘Gender Rebels’ schreef de Nederlandse antropologe en journaliste Sybilla Claus eind vorig jaar al een kritisch boek over de slachtoffercultuur die volgens haar met de gender-ideologie samenhangt. ‘Ben je een jonge vrouw en wil je graag meetellen op sociale media? Dan kan je anno 2024 maar beter transgender zijn. En jawel, géén borsten meer of een penis levert ook extra punten op.’ 

Interview: Filip Michiels

Vanwaar dit boek?

Sybilla Claus: ‘Ik wil de grote groep mensen die amper beseft wat er vandaag gebeurt, wakker schudden. Want voor een goed begrip: ik heb helemaal niets tegen jongeren die zich trans noemen, maar ik verzet me wél tegen het doorgedraaide activisme van de genderideologie. Het is een afbraak van de vrouwenrechten. Vaak gaat het om nog heel jonge meisjes die in een soort van online-fuik belanden, maar ik neem het net zo goed op voor jonge lesbische vrouwen die almaar vaker de vraag krijgen of ze eigenlijk toch geen man willen zijn. Of voor vrouwen in de sportwereld of in de gevangenissen die plots een man met een penis naast zich in de douche zien opduiken, omdat die zich zogezegd vrouw voelt.’

‘Je krijgt vandaag al snel de indruk dat almaar meer mensen zichzelf als non-binair omschrijven, en dat enorme aantallen meisjes in transitie willen gaan en hun borsten willen laten verwijderen. Dat is natuurlijk niet zo, maar een aantal onder hen krijgt wel disproportioneel veel aandacht. Dan denk ik bijvoorbeeld aan Rikkie Kolle, die vorig jaar als eerste man die zich vrouw noemt tot miss Nederland werd verkozen. Of Maxim Februari, een vrouw die nu als man leeft en die in 2020 de PC Hooftprijs ontving, op basis van een al bij al behoorlijk beperkt oeuvre. De BBC riep nu net zelfs een man uit tot sportvrouw van het jaar. De media hebben de neiging om op zoek te gaan naar uitzonderingen en om bepaalde fenomenen uit te vergroten, waardoor ze ons een verkeerd beeld van de realiteit voorschotelen.’

U wijst in uw boek met een beschuldigende vinger naar wat u zelf de slachtoffercultuur noemt. Die speelt niet alleen een grote rol in de overdreven media-aandacht voor transgenders, maar is ook allesbepalend geworden op sociale media. Alle vormen van slachtofferschap of mentale problemen zijn daar een pro, en transgenders prijken helemaal bovenin de ranking?

‘In mijn boek beschrijft een jonge vrouw wat je online zoal in je biografie moet zetten om goed te scoren. Slachtofferschap – van ADHD over een andere etnische achtergrond tot eetproblemen – levert je sowieso flink wat extra punten op, maar om een of andere reden scoor je als trans inderdaad het hoogste aantal punten. Wie gewoon wit en hetero is, belandt doorgaans helemaal onderaan in de online-ranking. Afhankelijk van het aantal punten dat je daarin hebt, telt je mening dan ook meer of minder mee.’

‘Helemaal te gek wordt het wanneer je zo’n Instagram-account zoals Queers for Palestine ziet opduiken, die vandaag bijzonder populair is. Of leuzen zoals Queers for Hamas. Alsof die meisjes ook maar een flauw idee hebben waar Hamas nu precies voor staat. Laat staan dat ze kunnen inschatten wat er met hen zou gebeuren mochten ze onder Hamas moeten leven.’

We leven nochtans in een tijdperk en in een land waarin je gender als een persoonlijke keuze wordt voorgesteld. Nooit eerder was het zo gemakkelijk om uit ‘de verknellende onderdrukking’ van je geslacht verlost te raken, toch?

‘Daar ben ik helemaal met je eens: nergens worden transgenders zo enthousiast begeleid en onthaald als in de westerse wereld, en het is nooit eerder zo gemakkelijk geweest om een ziekenhuis binnen te stappen en iets aan je lichaam te laten doen. Of dat nu zo slim is, is nog maar de vraag. Maar het werkt – zo weten we van psychologen – wel besmettelijk: zeker online wordt zoiets al snel een trend. Voor tienermeiden die al snel zes uur per dag aan hun schermpje gekluisterd zitten, fungeren al die online-platformen en communities als een soort megafoon. Vandaar ook de conclusie van mijn boek: tienermeisjes en jonge vrouwen hadden het dertig jaar geleden een stuk gemakkelijker om zichzelf te zijn of worden.’

Zelfs Amnesty International heeft het nu plots over “transrechten”, terwijl zoiets natuurlijk helemaal niet bestaat, bij geboorte heeft iedereen mensenrechten

Transgender zijn is ‘in’, maar zit er ook een lobby of uitgekiende strategie achter het fors gestegen aantal gendertransities in West-Europa en de VS?

‘Absoluut, onder meer met het oog op allerlei subsidiestromen. Onlangs kreeg ik opnieuw een persbericht binnen waaruit moest blijken dat de discriminatie van transgenders in Nederland vertienvoudigd was. Nou zeg, nergens is afwijkend gedrag zo breed aanvaard als in Nederland. Zelf ben ik jarenlang lid geweest van het COC, de oudste belangenvereniging voor homoseksuelen, lesbiennes en biseksuelen in Nederland. Wanneer je er vandaag hun jaarverslag op naleest, dan valt daarin 45 keer het begrip “trans”, en nog welgeteld driemaal het woord “lesbisch”. Het lijkt erop alsof ze, eenmaal ze het homohuwelijk hadden binnengehaald, op zoek moesten naar nieuwe doelgroepen.’

‘Het doet me wat denken aan ontwikkelingsorganisaties, die zich elk jaar gedwongen zien om nieuwe projecten of doelgroepen te vinden om zich te blijven verzekeren van een subsidiestroom. Zelfs Amnesty International heeft het nu plots over “transrechten”, terwijl zoiets natuurlijk helemaal niet bestaat, bij geboorte heeft iedereen mensenrechten.’

U interviewde voor dit boek flink wat meisjes, en stelde daarbij vast dat een groeiende groep tienermeiden het verlangen koestert géén meisje meer te zijn. Ze zijn doodongelukkig met de stereotiepe vrouwenrol, willen ontsnappen uit hun lichaam en zien genderdysforie als een ontsnappingsroute. Dat gaat wel héél ver.

‘Dat verlangen, daar kan ik nog in meegaan. Ik had dat zelf ook toen ik die leeftijd had: je wilt weg uit dat lichaam. Meisjes raken almaar vroeger voor het eerst ongesteld, ze krijgen vaak al borsten wanneer ze amper 11 of 12 zijn en merken dat ze daar plots ook op aangekeken worden. Ze zijn op die leeftijd ook bijzonder kwetsbaar en beïnvloedbaar.’

‘Op de koop toe groeien ze ook nog eens op in een samenleving waarin een transitie ook wordt verheerlijkt. Dat gaat heel ver: in Nederland wordt het binnenkort zelfs strafbaar om tienermeisjes die worstelen met hun seksuele identiteit en overwegen om zich eventueel te laten ombouwen, te vragen of ze misschien niet gewoon lesbische gevoelens hebben. Al evenmin mogen therapeuten hun jonge patiënten nog waarschuwen voor de vaak gruwelijke complicaties bij geslachtsoperaties. Integendeel, verminkende borstamputaties worden nu verheerlijkt, ook vanuit de medische wereld. Soms zelfs in leuke TikTok-video’s van figuren zoals de jonge arts Teetus Deletus, die laten uitschijnen dat het allemaal niks is.’

‘De explosie van ongelukkige tienermeisjes die “man” willen worden, zou medici net moeten aanzetten tot de grootste zorgvuldigheid, ook al omdat sociale besmetting bij meisjes van die leeftijd een bekend sociologisch fenomeen is. Het is daarnaast ook bekend dat lesbische vrouwen als meisje vaak al afweken van de traditionele genderstereotypen.’

Al jaren zijn er wachtlijsten in de zogenaamde genderklinieken, het is een stevige business geworden

Zit er, vanuit de medische wereld, ook een echt verdienmodel achter die aanpak?

‘Zeker weten. Een dubbele borstamputatie kost al snel 10.000 euro, en in Nederland betaalt de zorgverzekering dat gewoon netjes terug. Al jaren zijn er wachtlijsten in de zogenaamde genderklinieken, het is een stevige business geworden. Met onomkeerbare medische ingrepen, uitgevoerd op jongeren met een nog niet volwassen brein.’

Hoeveel mannen of vrouwen gaan er tegenwoordig in transitie in Nederland?

‘Dat is een goede vraag. We hebben maandenlang geprobeerd om daarover cijfers te krijgen van het ministerie van Gezondheidszorg. Bijvoorbeeld: over hoeveel borst- of penisamputaties spreken we nu precies op jaarbasis? Welnu, we hebben die cijfers nooit gekregen, ze bleken geen overzicht te hebben.’

‘Ik vrees dat er binnen de politiek ook heel veel onwetendheid bestaat, en dit maakt naar mijn gevoel ook deel uit van een bewuste strategie van de trans-beweging. En hoeft het nog gezegd: als politicus deug je vandaag alleen wanneer je zo progressief mogelijke standpunten inneemt. De transgenderlobby lift mee op het succes van de homobeweging en dwingt nu onder de radar allerlei rechten af voor mannen die zich plots als vrouw gaan identificeren. Twee mannen halen olympisch goud bij de vrouwen, kan het nog gekker? Vrouwensport is ooit ontstaan – en werd aanvankelijk zelfs fel bevochten – omdat er nu eenmaal belangrijke biologische verschillen bestaan tussen mannen en vrouwen.’

De ironie van het verhaal is natuurlijk dat uitgerekend links en de feministische beweging decennialang hebben gestreefd naar gelijke vrouwenrechten en minder discriminatie. Vandaag moeten ze vaststellen dat de doorgeslagen genderideologie net voor méér discriminatie van vrouwen zorgt.

‘Vanuit ons feministisch denkkader geloven we in het ideaal van de maakbare samenleving, maar vandaag beleven we de tijd van het maakbare individu. En nu moeten we inderdaad vaststellen dat heel veel organen en instellingen die zich decennialang hebben toegelegd op de vrouwenemancipatie, plots overgeschakeld zijn op het discours van de zelfidentificatie. Wie het daar niet mee eens is, vliegt er uit. Sommige feministen gaan daar in mee, maar een deel van de feministische beweging lijkt stilaan ook in het verzet te gaan en zich sterker uit te spreken tegen de aantasting van vrouwenrechten.’

Duizenden meisjes praten elkaar online iets aan, en vooral witte meisjes zijn op dat vlak heel ontvankelijk

Hét argument ter linkerzijde in het hele genderdebat is dat ‘iedereen autonoom keuzes moet kunnen maken’? Dat is onzin, vindt u?

‘Ik heb er geen bezwaar tegen wanneer volwassenen bepaalde keuzes maken, maar voor minderjarigen is het een heel ander verhaal. Het kinderbrein groeit door tot je 25 bent, en dat is precies ook de reden waarom we kinderen bijvoorbeeld niet met de auto laten rijden of hen verbieden om alcohol te drinken. Maar de borsten van een zeventienjarige amputeren of tienjarigen puberteitsremmers laten slikken, dát is dan geen probleem?’

‘Nochtans komt er almaar meer wetenschappelijk bewijs dat die puberteitsremmers veel meer zijn dan zomaar een soort pauzeknop. Ze leiden bijvoorbeeld tot botontkalking, en dragen er toe bij dat je seksualiteit veel minder of zelfs helemaal niet ontwikkeld wordt, met alle dramatische gevolgen voor je verdere leven. Maar dit alles wordt vrolijk onder het tapijt geveegd.’

U focust in uw boek uitsluitend op meisjes: zijn er dan zoveel meer meisjes die jongen willen worden dan omgekeerd?

‘Absoluut. Op de wachtlijst voor de Nederlandse genderklinieken zijn de meisjes met 80 procent ruim in de meerderheid, en ook op internationaal vlak is dat zo. Uit de interviews die ik had voor het boek, blijkt dat jonge meisjes heel snel elkaars gevoelens overnemen, wellicht omdat ze vaak ook meer empathie tonen dan jongens. Duizenden meisjes praten elkaar online iets aan, en vooral witte meisjes zijn op dat vlak heel ontvankelijk.’

Uit uw boek blijkt ook dat de grote meerderheid van de mannen die zich als vrouw identificeren gewoon hun penis behouden. Terwijl meisjes elkaar online wél overtuigen om hun borsten te laten amputeren, en zo bij ‘de club’ te komen?

‘Binnen die groep van mannen die zich vrouw voelen, heb je ook verschillende subcategorieën. Je hebt die beperkte groep heel knappe mannen die zich vrouw noemen en die vaak ook de media halen of het zelfs tot Miss Nederland schoppen. Maar aan de andere kant van het spectrum heb je ook een groep al wat oudere, vaak ronduit onsmakelijke mannen met een bierbuik. Die raken opgewonden door zich als vrouw te kleden of door vrouwenkleedkamers of -toiletten te bezoeken en daar video’s maken. Ook zij profiteren nu vrolijk mee van de hele gendergekte.’

‘Of nog: in de VS en het VK zitten er vandaag al honderden mannen in de vrouwengevangenis die beweren vrouw te zijn. Daarbij ook enkele verkrachters. Ook in Engeland heb je een vijftiger die in een damesteam voetbalt. Dolle pret uiteraard, achteraf in de douches. Last but not least: er zijn ook vreselijke mannen die zichzelf als proud lesbian omschrijven. Met andere woorden: de deur voor misbruik en verkrachtingen staat wagenwijd open. Maar goed, daar werkt de politiek natuurlijk vrolijk aan mee, in de wetenschap dat je sinds 1 november in Duitsland gewoon naar het stadhuis kan stappen om te zeggen dat je je vrouw voelt en dus van geslacht wil veranderen. Zo’n wetsvoorstel is nu ook in Nederland in de maak, hopelijk kunnen we daar nog een stokje voor steken.’

Dit interview verscheen eind vorig jaar in de papieren versie van Doorbraak Magazine.

Lees hier de versie bij onze Vlaamse buren